Bijbetalen voor attracties wordt steeds normaler: 'Pretparken beginnen op cruiseschepen te lijken'

18-03-2022, 16.09 uur

De tijd dat pretparkbezoekers alleen hoefden te betalen voor een entreekaartje en een hapje eten ligt definitief achter ons. Steeds meer Europese pretparken introduceren losse extra's die apart afgerekend moeten worden. Betaalde voorrangssystemen schieten als paddenstoelen uit de grond. Bovendien wordt het steeds normaler om tegen betaling exclusieve belevingen aan te bieden, die niet weggelegd zijn voor mensen met een kleine portemonnee. Een zorgwekkende trend of een logische ontwikkeling? Looopings vroeg drie pretparkexperts naar hun visie.

Disneyland Paris vraagt vandaag de dag zonder blikken of blozen tot 18 euro per persoon om bij één attractie de wachtrij over te slaan. Wie gegarandeerd toegang wil krijgen tot een theatershow, is 15 euro per persoon kwijt. Een speciale parkeerplek in de buurt van de ingang kost 45 euro. Bobbejaanland introduceert in 2022 de Express Pass voor 12 euro, 21,90 euro of 29,90 euro. Plopsaland De Panne, dat jaren geleden nog beweerde totaal geen behoefte te hebben aan een betaald voordringsysteem, gaat in 2022 alsnog overstag.

ZIE OOK
Nu ook betaald voordringen bij Crush's Coaster in Disneyland Paris

Phantasialand kwam onlangs met een Quick Pass voor lanceerachtbaan Taron: twee ritjes voor 20 euro. Walibi Belgium geeft vip-abonnees, die 184 tot 299 euro per persoon neertelden voor een jaarkaart, tegenwoordig onbeperkt toegang tot een Speedy-rij. In Europa-Park is het inmiddels de normaalste zaak van de wereld om bij te betalen voor virtualreality-belevingen als Alpenexpress Coastiality, Eurosat Coastiality en Snorri Snorkling.

Draaiend karretje
Walibi Holland heeft niet alleen voordringrij Fast Lane, maar ook de Skydiver voor 38 euro per vlucht. Een klimparcours in Attractiepark Slagharen kost 8 euro, een tokkelbaan nog eens 7,50 euro extra. Parc Astérix laat waaghalzen dit jaar 12 euro aftikken als ze een vernieuwde houten achtbaan achteruit willen beleven. Blackpool Pleasure Beach in Engeland hanteert een meerprijs van 18 euro voor personen die bij een bestaande rollercoaster een draaiend karretje willen uitproberen.

Danny van der Weel van YouTube-kanaal Theme Park Science ziet het met lede ogen aan. "De Europese pretparken beginnen steeds meer op cruiseschepen te lijken", concludeert hij. "Je komt voor een aantrekkelijke entreeprijs binnen, maar vervolgens ben je opgesloten en ga je je vervelen. Je bent min of meer veroordeeld tot voortdurend bijbetalen voor leuke en prettige ervaringen. Attractieparken hebben een nieuwe manier gevonden om zo veel mogelijk geld uit de zakken van de bezoekers te kloppen, inclusief de bijbehorende agressieve marketing."

Afschrikwekkend
Het zorgt voor een ondoorzichtig prijsbeleid, merkt Van der Weel. "Dat is ontzettend zorgelijk, want het betekent dat je niet meer de baas bent over je eigen portemonnee. Vroeger wist je: ik betaal 100 euro voor entreekaartjes, ik neem zelf boterhammen mee en dan heeft mijn gezin een leuke dag. Nu valt een dagje uit voor zo'n gezin onverwachts stukken duurder uit, als ze ter plekke moeten bijbetalen om de volledige beleving te krijgen. De lol is er dan snel af. Het werkt afschrikwekkend."

Maar het blijft toch altijd een eigen keuze? "Dat klopt, maar de keuze wordt steeds vaker: betaal ik en heb ik een leuke dag, of betaal ik niet en neem ik genoegen met de halve ervaring? Neem Phantasialand: letterlijk de helft van themagebied Rookburgh is alleen toegankelijk voor gasten van een chic hotel. Zij krijgen tegen betaling de volledige beleving, inclusief de uitgebreide verhaallijn. Zonder hotelovernachting mis je van alles."

Bestedingen
De Rotterdamse pretparkdeskundige wijst ook op de verplichte virtuele wachtrij van Walibi Holland, waarbij bezoekers een ritje in een attractie online moeten reserveren. Het systeem is weliswaar gratis, maar het zorgt wel voor meer inkomsten. "Dat is typisch de cruiseschiptactiek: omdat bezoekers buiten de rij staan te wachten, gaan ze zich vervelen. Wat doe je dan? Je zit je virtuele wachttijd uit in een restaurant of een winkel. Walibi ziet de bestedingen per bezoeker omhoog vliegen. Vandaar dat het systeem ook na corona blijft."

Jelle Verelst, verbonden aan de gerenommeerde podcast Ochtend in Pretparkland, signaleert dezelfde trend. "Pretparken zijn alsmaar meer op zoek naar een manier om een gast die goedkoop binnenkwam meer geld te laten uitgeven." Dat begon jaren geleden al bij het introduceren van parkeerkaarten. Later kwamen daar de voordringsystemen en halloweenspookhuizen bij, nu zijn er de speciale attractie-ervaringen. Parken worden steeds creatiever bij het bedenken van nieuwe inkomstenbronnen, ziet Verelst. "Denk maar aan Bobbejaanland, waar een papieren plattegrond geld kost. En in Europa-Park betaal je als abonnementhouder vanaf dit jaar geld voor een plastic abonnementspasje."

Impact
De pretparkkenner snapt dat attractieparken meer willen verdienen, maar tegelijkertijd willen zorgen dat ze betaalbaar blijven voor de modale gast. "Daarbij is de balans erg belangrijk. Het mag de gewone bezoeker niet te hard raken. Ongelimiteerd voordringen voor een paar tientjes heeft bijvoorbeeld een veel te grote impact. Dat voelen de andere bezoekers, het is geen eerlijke deal."

Het blijft een lastige afweging, weet Verelst. "De maatschappij bepaalt wat acceptabel is en wat niet. Bijbetalen voor een betere parkeerplek vinden we nu normaal, maar betalen voor een toiletbezoek zou op dit moment een stap te ver zijn." Het einde is nog lang niet in zicht, denkt de Vlaming. "Het is voor de parken zoeken wat aanvaardbaar is en wat niet. Gaan we binnenkort betalen voor de singleriders-wachtrij? Of om zelf de zitplaats te mogen kiezen in een achtbaan? Ik zou het niet leuk vinden, maar het is wel een logische stap."

Ondernemer
Maurice de Zeeuw van pretparkpodcast ThemeTalk heeft een dubbel gevoel bij de ontwikkeling. Hij baalt van alle extra kosten tijdens een dagje uit, maar aan de andere kant begrijpt hij wel waar het vandaan komt. "Ik ben er absoluut geen fan van, maar als ondernemer zou ik waarschijnlijk hetzelfde doen", zegt hij. "Je ziet dat er behoefte aan is, want er wordt gretig gebruik van gemaakt. Parken zouden gek zijn als ze ermee zouden stoppen, hoe schandalig ik de tarieven soms ook vind."

Wie anno 2022 naar een attractiepark gaat, moet zich vooraf goed informeren over eventuele extra kosten, benadrukt De Zeeuw. "Anders kun je voor onaangename verrassingen komen te staan. Kijk naar parken als PortAventura in Spanje of Alton Towers in Engeland: zonder voordringpas moet je daar bizar lange wachttijden trotseren. En omdat je toch alles uit je dag wil halen en er niet vaak komt, ga je erin mee. Zo houd je het schaamteloze systeem in stand waar je in principe zelf een tegenstander van bent."

Kermis
Gezinnen hebben daar nog meer last van dan doorgewinterde pretparkfanaten, vermoedt De Zeeuw. "Ouders denken klaar te zijn met betalen als ze eenmaal door de poorten zijn gelopen. Ja, natuurlijk willen de kinderen nog een ijsje, maar je verwacht niet nog eens voor ieder gezinslid bij te moeten betalen om in de attracties te kunnen. Dat verwacht je op de kermis, maar niet in een pretpark."

Toch heeft geld vragen voor attracties en belevingen niet alleen nadelen voor de bezoekers, aldus de podcastmaker. In enkele gevallen kan het ook een manier zijn om de drukte te managen. "Als de achtbanen met speciale karretjes in Parc Astérix en Blackpool gratis waren, zou er waarschijnlijk een wachtrij van vijf uur staan. Dergelijke extreme wachttijden worden hiermee voorkomen." Ook tijdens Halloween is bijbetalen soms een welkome ontwikkeling, vertelt De Zeeuw. "Toen de spookhuizen in Toverland en Movie Park Germany gratis waren, stond je daar uren te wachten. Dat is nu verleden tijd, heerlijk."

Efteling
Het hek is van de dam, vult Danny van der Weel aan. "Er zijn nog enkele grote parken die geen betaalde voordringsystemen en dure extra's aanbieden, zoals de Efteling. En het zou me niet verbazen als de Efteling binnen afzienbare tijd ook zwicht. Door deze ontwikkeling komt het ware gezicht van de pretparken naar boven: ja, ze willen je een leuke dag bezorgen, maar ze willen vooral heel veel geld aan je verdienen."